Maak kennis met de Adviesraad
Monique Steegers en Lia van Zuylen: ‘Kennis alleen is niet genoeg, het gaat om bewustwording’
Bij het programma Scholing Palliatieve Zorg werken we samen met veel partijen. Een belangrijke partner is onze adviesraad, zij nemen inhoudelijke beslissingen en geven richting aan de projecten. In de raad zitten experts uit verschillende vakgebieden. In deze serie stellen we ze aan je voor. Dit keer spreken we met prof. dr. Monique Steegers en prof. dr. Lia van Zuylen, beiden hoogleraar.
‘Toen we gevraagd werden voor de adviesraad van de Scholing Palliatieve Zorg, was het niet meer dan logisch dat we zitting namen in de raad’, vertelt Monique. ‘Het sprak ook voor zich dat we zelf de scholing gingen geven; als hoogleraar moet je daarin een voortrekkersrol spelen. Bovendien staan we allebei met onze voeten in de klei, omdat we dagelijks werken met patiënten. Die combinatie wil je graag aan deelnemers meegeven. Als je lesgeeft vanuit een klinische positie, kun je je verplaatsen in degene die tegenover je zit en voorbeelden uit je eigen praktijk geven.’
Lia: ‘Het helpt natuurlijk ook dat we inmiddels weten hoe de scholing uitpakt in de praktijk. Het is een enorme meerwaarde dat we onze ervaringen met de scholing weer kunnen meenemen naar de adviesraad.’
Fijne, compacte opleiding
Lia en Monique geven de scholing nu een tijdje. ‘We zien dat de cursisten de scholing leuk en zinvol vinden’, zegt Lia. ‘Het is natuurlijk ook een fijne, compacte opleiding. Met de e-learning moet je flink aan de slag en de fysieke dag wordt als een hoogtepunt ervaren. We zouden wel iets meer diversiteit willen zien in de aanmeldingen. Nu zijn het vooral cursisten met een physician assistent (PA)- of verpleegkundig specialist (VS)-achtergrond, verpleegkundigen en verzorgenden. Artsen zien we een stuk minder vaak. De grootste uitdaging blijft dan ook het bereiken van mensen die de scholing niet uit zichzelf gaan volgen. Daar werken we hard aan.’
Niet alleen de cursisten van Lia en Monique zijn positief over de scholing. Uit evaluaties blijkt dat een groot deel van de cursisten de scholing goed waarderen.
Even voorstellen
Lia van Zuylen is internist-oncoloog en hoogleraar klinische palliatieve zorg. Haar focus ligt vooral op patiëntenzorg en onderzoek.
Monique Steegers is anesthesioloog, pijn- en palliatief specialist en hoogleraar pijn- en palliatieve geneeskunde aan de VU. Dat combineert ze met het voorzitterschap van de Nederlandse afdeling van International Association of Pain. Ook is ze bestuurslid van het World Institute of Pain, voorzitter van de commissie onderwijs van het Expertisecentrum Palliatieve Zorg (EPZ) en lid van de landelijke werkgroep onderwijs van de samenwerkende EPZ.
Over de toekomst van onderwijs in palliatieve zorg zijn Monique en Lia voorzichtig optimistisch. Monique: ‘Palliatieve zorg is een mindset. Het gaat om bewustwording van het feit dat een patiënt zelf zijn pad kiest en bepaalt wat hij wel of niet meer wil. Dat er niet tegen hem wordt gezegd dat hij geopereerd moet worden en that’s it, maar dat hij wordt meegenomen in alle opties die er zijn. Dus óók dat hij ervoor kan kiezen niet geopereerd te worden en wat de consequenties van die keuze zijn. Of je dat nou leert in een scholing of op een andere manier; we moeten mensen daarin meekrijgen.’
Lia merkt dat er wat dat betreft een generatiekloof lijkt te zijn. ‘Je wilt natuurlijk het liefst mensen bereiken die normaal gesproken niet of nauwelijks nadenken over palliatieve zorg, maar dat is moeilijk. Vaak betreft dat de zorgverleners die al heel lang in de zorg werken en hun eigen ding doen. De jonge generatie gaat er heel anders mee om. Van een paar jonge cursisten hebben we gehoord dat de theorie van de cursus te basaal is. Dat mag negatief klinken, maar ik vind het goed nieuws: zij beschikken dus al over die kennis. Ik zie die kritische massa, die zich bewust is van goede palliatieve zorg, steeds groter worden en het is mooi dat deze scholing daaraan bijdraagt.’
Een nieuwe bestemming voor de Scholing Palliatieve Zorg?
Dit jaar wordt de Basisscholing Palliatieve Zorg nog veelvuldig gegeven met behulp van de financiering die KWF beschikbaar heeft gesteld. Lia: ‘Uiteindelijk moeten de principes van palliatieve zorg en het vierdimensionaal denken in alle basisopleidingen terugkomen. Niet alleen in die van de arts, verpleegkundige, verpleegkundig specialist, physician assistent en verzorgenden, maar ook in bijvoorbeeld die van de fysiotherapeut en de diëtist. Het moet een geïntegreerd zijn in het onderwijs en niet een apart onderdeel. Die integratie in het bestaande onderwijs zien we binnen verschillende onderwijsinstellingen en universiteit ook al gebeuren.’
Monique vult aan: ‘Als de financiering voor het tegen een gereduceerd tarief aanbieden van de Basisscholing Palliatieve Zorg stopt, kun je de scholing op andere manieren inzetten. Ik denk bijvoorbeeld dat de scholing dan in het aios-overstijgend onderwijs gegeven moet gaan worden. Je kunt zo standaard een interdisciplinaire scholing aanbieden in de opleiding, zodat je alle disciplines met elkaar in contact brengt. Na wat aanpassingen aan de inhoud van de scholing moet dat zeker kunnen. Je zou het ook kunnen integreren in de opleiding voor verpleegkundig specialist. Dit soort onderwijs is uitstekend geschikt voor interdisciplinair opleiden.’
Contact
Programma Scholing Palliatieve Zorg
Amsterdam UMC, locatie VUmc, Van der Boechorststraat 7
1081 BT Amsterdam / Postbus 7057 1007 MB Amsterdam
