Maak kennis met de Adviesraad
Anja Guldemond en Jenske Geerling: ‘Palliatieve zorg doet een beroep op je creativiteit’
Scholing Palliatieve Zorg is een programma waarbij veel partijen zijn betrokken. Een belangrijke partner is onze adviesraad, die inhoudelijke beslissingen neemt en richting geeft aan de projecten. De raad bestaat uit experts uit verschillende vakgebieden en in deze serie stellen we ze aan u voor. Dit keer spreken we met verpleegkundig specialisten Anja Guldemond en Jenske Geerling.
Zowel Anja als Jenske zijn betrokken bij palliatieve zorg als verpleegkundig specialisten en vanuit het onderwijs. Jenske is daarnaast ambassadeur van het Onderwijsknooppunt Ligare en Anja heeft na het voorzitterschap van de V&VN zitting genomen in de Adviesraad als afgevaardigde V&VN palliatieve zorg. Beiden zijn in de palliatieve zorg ‘gerold’, zonder daar heel bewust voor te kiezen, maar nu zitten ze volledig op hun plek.
Autonomie
Jenske kwam na de hbo-v onder andere terecht in de oncologie, maar ging na vijftien jaar op zoek naar inhoudelijke verdieping. ‘In 2006 werd in het UMCG een palliatief team opgericht, waarvoor ze een consulent zochten’, zegt ze. ‘De timing was perfect en ik ben nog steeds blij met mijn keuze. Palliatieve zorg doet een beroep op je creativiteit: je hebt meer vrijheden, werkt met minder protocollen en je moet een beetje buiten de lijntjes durven kleuren.’
Anja is het daar volledig mee eens. Vanuit haar rol in een technisch team van de thuiszorg kreeg ze steeds meer te maken met de laatste levensfase. ‘Toen ik de opleiding tot verpleegkundig specialist ging doen, was ik inmiddels consulent van het regionale team palliatieve zorg. Dus toen ik een expertisegebied moest benoemen, heb ik die keus snel kunnen maken. Net als bij Jenske, past de autonomie en het wat minder protocollair werken heel goed bij mij.’
De basisscholing Palliatieve Zorg vinden Anja en Jenske noodzakelijk. ‘Palliatieve zorg blijft soms abstract’, zegt Anja. ‘We zijn allemaal opgeleid om mensen beter te maken. En pas als het levenseinde nadert, ga je ineens op een holistische manier naar je werk kijken.’
Jenske vult aan: ‘Terwijl je dat ook zou moeten doen in de curatieve zorg: kijken naar de mens achter de patiënt. Wat is belangrijk voor deze persoon, met deze ziekte in deze situatie? Als je dat voor ogen houdt, maak je goede keuzes en verleen je goede zorg. In die zin moeten we palliatieve zorg niet groter maken dan het is: als je goede zorg verleent, verleen je ook goede palliatieve zorg.’
Bewust zijn van wat je doet
Anja: ‘We moeten ons realiseren dat veel zorg die we verlenen, palliatieve zorg is. Je hoeft het palliatief team niet overal voor in te schakelen. Het meeste doe je zelf, voor je eigen patiënten. Het gaat erom dat je bewust bent van wat je moet doen. En daarvoor is deze scholing uitermate belangrijk: bewustwording. En het is jammer dat dat nodig is. Je zou kunnen zeggen dat we nog steeds in de beginfase zitten van het Nationaal Programma Palliatieve Zorg uit 2014. Pijler 1: bewustwording. Dat is er nog steeds niet voldoende. Misschien klink ik pessimistisch, omdat er al heel veel mooie dingen zijn gedaan en ook successen zijn behaald. Maar soms krijg ik het idee dat nog niet iedereen die eerste stap gezet heeft.’
Jenske beaamt dat. ‘Maar ik denk dat dat ook komt omdat de term palliatieve zorg nog steeds afschrikt’, zegt ze. ‘Kijk, dat iemand die ongeneeslijke kanker heeft en op een bepaald moment in de palliatieve fase komt, dat snapt iedereen. Maar aan die hele grote groep kwetsbare ouderen lever je ook palliatieve zorg en niemand noemt dat zo.’
Verzorgenden opleiden
‘Het is ontzettend fijn dat deze scholing op hele grote schaal op verschillende plekken wordt aangeboden’, vindt Anja. ‘Zo kunnen we een hele grote groep scholen, voor een laag bedrag. Op die manier wordt kennis ook toegankelijk voor verzorgenden. Verpleegkundigen en specialisten vinden hun weg vaak wel als het gaat om bijscholing, maar voor de verzorgenden is er niet altijd budget. Juist zij zijn vaak erg leergierig, maar kunnen niet overal terecht. Voor hen is dit dan ook een enorme boost.’
‘En ook voor de docenten’, vult Jenske aan. ‘Zowel voor de docenten die al lesgeven en nu op inhoud geschoold worden, als voor de gastdocenten die didactisch worden bijgeschoold.’
‘Iedereen heeft palliatieve zorg door deze scholing weer op het netvlies’, zegt Jenske. ‘Er is al veel opgepakt in het initiële onderwijs vanuit de Onderwijsknooppunten en er gebeurt ook veel binnen de consortia en de netwerken. Als dit project voorbij is, moeten we per consortium gaan kijken waar er behoefte aan is en ook zorgen voor eenduidigheid. In sommige regio’s wordt al een dergelijke scholing aangeboden en wat dat betreft is het belangrijk dat alle scholingen gelijkwaardig zijn. Zodat iedereen met dezelfde kennis de deur uitstapt.’
Anja: ‘Het zou mooi zijn als scholingen als deze in de toekomst niet meer nodig zijn, omdat iedereen in de initiële opleidingen goed is onderwezen. Maar zover is het voorlopig nog niet, dus moeten we initiatieven als deze koesteren.’
Contact
Programma Scholing Palliatieve Zorg
Amsterdam UMC, locatie VUmc, Van der Boechorststraat 7
1081 BT Amsterdam / Postbus 7057 1007 MB Amsterdam
